Hærri álögur á óhollustu og lægri á hollar vörur eins og grænmeti og ávexti
Embætti landlæknis hefur lagt til að stjórnvöld hækki álögur á gosdrykki þannig að þeir séu að minnsta kosti skattlagðir í samræmi við almenna skattheimtu í landinu, þ.e. beri 24% virðisaukaskatt í stað 11%. Jafnframt að leggja ætti vörugjöld á gosdrykki þannig að hækkunin nemi aða minnsta kosti 20% í heildina. Fjármuni sem koma inn mætti nýta til að lækka álögur á grænmeti og ávexti. Einnig ætti að eyrnamerkja hluta af álögunum fyrir starf á sviði heilsueflingar eins og gert er með gjöld á tóbak og áfengi. Þannig gætu stjórnvöld skapað aðstæður sem hvetja til heilbrigðari lifnaðarhátta og aukið jöfnuð til heilsu.
Þetta er í samræmi við niðurstöður skýrslu frá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO) frá 2016 en þar kemur fram að það sé vaxandi vísindalegur grunnur fyrir því að vel skipulagðir skattar á matvæli, ásamt fleiri aðgerðum, geti verið áhrifarík leið til að bæta neysluvenjur. Mestur ávinningur sé af skatti á sykraða drykki og hann þurfi að vera áþreifanlegur og hækka verð um að minnsta kosti 20% sem geti minnkað neyslu um 20%. Jafnframt kemur fram að 10-30% lækkun á álögum á hollum vörum eins og ávöxtum og grænmeti geti verið áhrifarík leið til að auka neyslu á þessum hollu fæðutegundum.
Sjá nánar um rök fyrir skattlagningu gosdrykkja og reynslu annarra þjóða af sykurskatti í tengdu efni og ítarefni hér á síðunni:
Tengt efni:
- Minni offita, færri krabbameinstilfelli. Viðtal 3. júlí 2019
- Frétt á heimasíðu embættis landlæknis í janúar 2017
- Fyrirlestur Hólmfríðar Þorgeirsdóttur á ráðstefnu um rannsóknir í líf- og heilbrigðisvísindum 3. janúar 2017
- Þróun virðisaukaskatts og vörugjalda á gosdrykkjum, sælgæti og öðrum matvælum
- Aðgerðaáætlun til að draga úr tíðni offitu
- Viðtal við Tryggva Þorgeirsson lækni og lýðheilsufræðing í fréttablaðinu
- Fyrri umfjöllun Embættis landlæknis um álögur á óhollustu
Ítarefni:
- Ný skýrsla frá World Cancer Research Fund International: Building momentum: lessons on implementing a robust sugar sweetened beverage tax (2018)
- Áhrif gosdrykkjaskatts í Berkeley Kaliforníu frá árinu 2016
- Skýrsla frá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni frá árinu 2016: Fiscal Policies for Diet and Prevention of Noncommunicable Diseases
- Skýrsla frá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni frá árinu 2015: Using price policies to promote healthier diets
- Ný íslensk rannsókn um áhrif verðbreytinga á gosdrykkjaneyslu, frétt á mbl.is
- Áhrif gosdrykkjaskatts í Fíladelfíu í Bandaríkjunum
- Áhrif gosdrykkjaskatts í Mexíkó
- Brownell KD and Frieden TR, M.D. Ounces of Prevention — The Public Policy Case for Taxes on Sugared Beverages. N Engl J Med 10.1056/nejmp0902392. New England Journal of Medicine
- Gortmaker SL, Swinburn BA, Levy D, Carter R, Mabry PL, Finegood DT, Huang T, Marsh T, Moodie ML. Changing the future of obesity: science, policy, and action. Lancet 2011; 378: 838–47.
Fyrst birt 02.05.2019